Adım Adım Zafere Türkiye'de Halk Oyunları Yarışmalarının ve Federasyonun Kuruluş Hikayesi

Halk oyunları, bu toprakların binlerce yıllık kültürel mirasının canlı birer yansımasıdır. Her bir figür, her bir adım, yörenin coğrafyasını, insanının ruhunu ve geleneklerini taşır. Peki, bu zenginliğin korunması, yaşatılması ve rekabetçi bir platformda sergilenmesi fikri nasıl doğdu? Türkiye'de ilk halk oyunları yarışmaları ne zaman düzenlendi ve bu alandaki ilk resmi örgütlenme ne zaman gerçekleşti? Gelin, bu soruların izini sürerek halk oyunları yarışmalarının ve federasyonun kuruluş hikayesine yakından bakalım.

**Cumhuriyetin İlk Yıllarında Filizlenen İlgi:**

Türkiye'de halk oyunlarına olan ilginin sistemli bir şekilde artmaya başlaması Cumhuriyetin ilk yıllarına denk gelir. Özellikle **öğretmen Selim Sırrı Tarcan'ın** bu alandaki çalışmaları büyük önem taşır. Tarcan, halk oyunlarının derlenmesi, notalandırılması ve öğretilmesi konusunda öncü rol oynamıştır. Bu dönemde, okullarda ve çeşitli derneklerde halk oyunları ekipleri kurulmaya başlanmış, gösteriler düzenlenmiştir.

**İlk Uluslararası Sahne: Beylerbeyi Balkan Festivali (1935)**

Türkiye'de halk oyunları alanında bir dönüm noktası olarak kabul edilen önemli bir etkinlik **Eylül 1935'te İstanbul Beylerbeyi'nde düzenlenen Balkan Festivali'dir.** Atatürk'ün huzurunda gerçekleştirilen bu festival, Türkiye'de düzenlenen **ilk uluslararası halk oyunları festivali** olma özelliğini taşır. Yurdun dört bir yanından gelen halk oyunları topluluklarının yanı sıra Arnavutluk, Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan'dan da ekiplerin katılımıyla bu festival, farklı kültürlerin buluşmasına ve halk oyunlarının tanıtımına büyük katkı sağlamıştır. 1936 yılında ikincisi düzenlenen bu festival, ülkemizdeki halk oyunları festivallerinin başlangıcı olarak kabul edilir.

**İlk Ulusal Yarışmaların İzinde:**

Türkiye'de **ilk kez ne zaman ulusal düzeyde, organize bir halk oyunları yarışması düzenlendiğine dair kesin bir tarih olmamakla birlikte**, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde okullar arası yarışmaların zamanla yaygınlaştığı bilinmektedir. **1981 yılına ait bazı kaynaklar**, Bakanlığın üniversiteler arası yarışma yönergesi kapsamında üniversite içi yarışmalarda birinci olan ekipleri Ankara'da düzenlenecek final yarışmasına çağırdığını belirtmektedir. Bu durum, o yıllarda ulusal düzeyde bir organizasyonun varlığına işaret etmektedir. Ancak, bu yarışmaların ilk resmi ve kapsamlı ulusal halk oyunları yarışması olup olmadığı konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

**Federasyonun Doğuşu: Türkiye Halk Oyunları Federasyonu'nun Kuruluşu (2001-2003)**

Halk oyunlarının ülke genelinde yaygınlaşması, kulüplerin ve yarışmaların sayısının artması, bu alanda merkezi bir yönetim ve koordinasyon ihtiyacını doğurmuştur. İşte bu ihtiyaçtan hareketle, **Türkiye Halk Oyunları Federasyonu (THOF)**'nun kuruluşu gerçekleşmiştir.

Türkiye Halk Oyunları Federasyonu, **2001 yılında T.C. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuş** ve **01 Şubat 2003 tarih ve 25011 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle resmiyet kazanmıştır.** Federasyonun ilk başkanlığını Hasan Basri Canlı yürütmüştür.

Federasyonun kurulması, halk oyunlarının bir spor dalı olarak kabul edilmesi, yarışma standartlarının belirlenmesi, antrenör ve hakem eğitimlerinin düzenlenmesi gibi birçok alanda önemli bir adım olmuştur. THOF, o günden bugüne halk oyunlarının korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve ulusal/uluslararası düzeyde temsil edilmesi için önemli çalışmalar yürütmektedir.

**Sonuç:**

Türkiye'de halk oyunlarına duyulan ilgi Cumhuriyetin ilk yıllarında filizlenmiş, Beylerbeyi Balkan Festivali gibi uluslararası etkinliklerle önemli bir ivme kazanmıştır. Ulusal düzeydeki ilk organize yarışmaların kesin tarihi belirsizliğini korusa da, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki çalışmalar bu alandaki ilk adımları oluşturmuştur. Türkiye Halk Oyunları Federasyonu'nun 2001 yılında kurulması ise, halk oyunlarının resmi bir yapıya kavuşmasını ve daha profesyonel bir zeminde gelişmesini sağlamıştır. Bugün, Türkiye'nin dört bir yanında düzenlenen halk oyunları yarışmaları ve federasyonun çalışmaları, bu kültürel mirasın canlılığını korumaya ve gelecek nesillere aktarmaya devam etmektedir.

 Kaynakça

 * And, Metin. (1985). Osmanlı Dönemi Türk Dansı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

 * Gökçe, Birsen. (2000). Anadolu Halk Dansları. İstanbul: Pan Yayıncılık.

 * Stokes, Martin. (1992). The Arabesque: Transformations of the Dance in the Middle East. Oxford: Clarendon Press.

 * Sağlamtimur, Necdet. (2010). Ege Bölgesi Halk Oyunları. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.

 * Türkiye Halk Oyunları Federasyonu: https://www.thof.gov.tr/

 * Kültür ve Turizm Bakanlığı Halk Oyunları Arşivi: [geçersiz URL kaldırıldı]